De Wet Kraken en Leegstand heeft het kraken beperkt maar er geen einde aan gemaakt. NUL20 maakt een rondje door Amsterdam-Noord. Onder het motto ‘Stop de uitverkoop van de stad’ werden daar het laatste half jaar onder meer een kerk, een bunker en een voormalig café gekraakt. En ook weer ontruimd trouwens. Omwonenden zijn vaak wel blij met de krakers: beter dan die langdurige leegstand.
Op de Distelweg werd enige maanden de voormalige machinekamer onder dit plateau door drie kunstenaars gekraakt. Op 24 mei brandde de ‘bunker’ volledig uit.
Na bijna vijf jaar leegstand was er vanaf februari negen weken lang weer volop leven in de Augustinuskerk op de Nieuwendammerdijk. Iedere zondagavond hielden de krakers ‘open keuken’, een organist bespeelde het monumentale orgel en er werden workshops, yogasessies en zangavonden gehouden.
In het Rijksmonument uit 1889 werd in 2014 de laatste dienst gehouden. Het gebouw werd door het bisdom voor een symbolisch bedrag verkocht aan projectontwikkelaar Nedstede. Die wil er luxe appartementen in bouwen. Dat vlot nog niet erg. Bovendien is de buurt tegen; die wil liever een maatschappelijke functie.
Na bijna vijf jaar leegstand was er vanaf februari negen weken lang weer leven in de Augustinuskerk op de Nieuwendammerdijk.
In februari werd de kerk gekraakt; eind april werden de krakers na een kort geding op straat gezet. Een petitie van omwonenden met zeshonderd handtekeningen mocht niet baten. Zij stelden voor de krakers in de kerk te houden totdat er een definitieve bestemming is gevonden. “Doodzonde dat ze ons de kans niet hebben gegund om de buurtactiviteiten verder te ontwikkelen”, zegt kraker Kasper. “Nu heeft leegstandsbeheerder Adhoc de sleutel gekregen voor bewoning door Antikraak. Maar daar heeft de buurt niets aan. We zijn nog in gesprek, maar ik verwacht daar weinig van. We hebben al wat andere panden op het oog om te kraken maar die kerk was echt een geweldige locatie voor een maatschappelijk doel.”
Op dezelfde dijk staat een woning die na vier jaar leegstand volkomen verkrot is. Ook daarin huisden tot voor kort krakers. Inmiddels is de eigenaar aangeschreven: deze krijgt maximaal een jaar de tijd om iets aan de woning te doen. De krakers zijn verdreven en de eigenaar laat nu een familielid de woning beheren.
Broedplaats?
Aan de gevel van een winkelpand met bovenwoning op de Meeuwenlaan hangt een spandoek met een tekst tegen de ontruiming van het ADM-terrein. Een buurman vertelt dat in het pand al twee jaar krakers wonen. Er blijkt een rechtszaak te lopen tegen de eigenaar die het pand lang liet verkommeren. De krakers willen geen publiciteit.
Aan de andere kant van Noord, op de Distelweg, werd enkele maanden geleden een voormalige machinekamer van de Distelwegpont gekraakt. Op 24 mei brandde de ‘bunker’ volledig uit. NUL20 sprak eerder met Robbert, een van de krakers: “We hebben deze bunker gekraakt omdat er door het gemeentebeleid steeds minder creatieve plekken overblijven. We zijn met bureau Broedplaats en het stadsdeel in gesprek om hier een plek te maken waar jonge kunstenaars kunnen werken en exposeren. We maken daarmee ook de entree van de nieuwe woonwijk die hier gebouwd wordt een stuk aantrekkelijker.”
Bekender is de kraak en ontruiming van een voormalig café aan de Landsmeerdijk. De eigenaar begon direct na de ontruiming met de sloop van het pand; hij wil op die plek twee woningen bouwen. Maar de sloop van het dorpsmonument was illegaal en de eigenaar werd teruggefloten. Buurtbewoners koesteren nog altijd de hoop dat het pand zijn horecafunctie terugkrijgt. Op de gevel staan leuzen gekalkt tegen de slooppoging van de eigenaar.
Verkrotten
Op het Zuideinde verblijven al een half jaar krakers in een huis op een soort eilandje dat vanaf de straat niet zichtbaar is. Er hangt een uithangbord aan het hek van Vereniging Villa Tortuga. Ook deze krakers claimen dat ze zich in willen zetten voor de buurt. Vooralsnog blijkt daar niet zo veel van. We spreken de buurman. Die vindt het best dat de krakers er zijn: “Het huisje staat al vijftien jaar te verkrotten. De gemeente is komen kijken, omdat andere bewoners hebben geklaagd. Maar er wordt niet ontruimd, omdat de eigenaar niet aangeeft wat hij van plan is met het pand. Wat mij betreft mogen de krakers blijven: zij zorgen ervoor dat er geen onveilige situaties ontstaan door vandalisme.”
Op de Oostzanerdijk staat ook een verkrot pand. Dit dijkhuis staat tot grote ergernis van de buren al minstens vijf jaar leeg en is enkele malen gekraakt geweest. Inmiddels heeft de eigenaar een bouwaanvraag ingediend voor twee nieuwe woningen op die plek. Daar maken buurtbewoners weer bezwaar tegen. Het ontwerp zou indruisen tegen het dorpse karakter van de dijk. Het pand zou nu bewoond zijn tegen leegstand, zo is op een briefje te lezen, maar buren zien er zelden iemand.
Politiek
In 2017 presenteerde de VVD-fractie een zwartboek over het Amsterdamse gedoogbeleid rond kraken. Dat zou leiden tot meer overlast, geweld en schade. Krakers zouden volgens de VVD in Amsterdam vrij spel hebben bij panden en terreinen waar nog geen concrete plannen voor bestaan. Naar aanleiding van recente ontruimingen stelde de fractie van Bij1 juist kritische vragen in hoeverre het beleid van ‘niet ontruimen voor leegstand’ nog wel opgaat. En of de gemeente wel handhaaft bij langdurige leegstand.
Het kraken is kortom met de introductie van de wet Kraken en Leegstand niet verdwenen, langdurige leegstand evenmin.
Voormalig café Koffiehuis Kadoelen aan de Landsmeerdijk. Na de ontruiming dit voorjaar begon de eigenaar direct met de sloop van het dorpsmonument. De illegale sloop werd stilgelegd. De eigenaar wil op die plek twee jaren ‘30 villa’s bouwen. Dat plan is eerder afgewezen. De impasse duurt voort.