Overslaan en naar de inhoud gaan
Top
Watervisie Amsterdam 2040
Minder woonboten in de grachten

Alle Amsterdamse woonboten moeten aan dezelfde welstandscriteria gaan voldoen. En er zullen ook woonboten moeten wijken, omdat ze het zicht op en vanaf het water belemmeren. In de Watervisie Amsterdam 2040 staat ook dat er nieuwe kavels voor waterwoningen worden uitgeven in het IJ en het IJmeer, maar dat er geen ligplaatsen voor woonboten bij komen.

Aanleg drijvende wijk Schoonschip

Volgens plan start de aanleg van de steigers voor de drijvende woonwijk Schoonschip in het Johan van Hasseltkanaal in mei volgend jaar. Een maand later kunnen naar verwachting de eerste waterwoningen worden aangemeerd.
Schoonschip in Noord moet de ‘meest duurzame drijvende woonwijk van Europa’ worden. In totaal zijn er dertig kavels uitgegeven voor waterwoningen die bewoond gaan worden door 46 huishoudens; ruim honderd bewoners. Stichting Schoonschip is ontwikkelaar en opdrachtgever van de drijvende wijk.  Alle waterwoningen worden nieuw gebouwd en voldoen aan de strengste duurzaamheidseisen.
De waterwoningen worden aangesloten op een lokale zuiveringsinstallatie die bij wijze van pilot door Waternet wordt geleverd. Ook een nabijgelegen cluster van zelfbouwwoningen wordt op dit systeem aangesloten.  Er wordt bovendien  – eveneens bij wijze van pilot – zonne-energie opgewekt en opgeslagen volgens een ‘slim’ systeem dat ontwikkeld is door Metabolic.
De bedoeling is dat de drijvende wijk goeddeels zelfvoorzienend wordt. Dat geldt niet alleen voor het hergebruik van water en het winnen en opslaan van energie maar ook - gedeeltelijk - voor de voedselproductie. Er komen drijvende moestuinen.  Het beheer van alle gemeenschappelijke faciliteiten komt in handen van coöperatie Schoonschip.  Op een van de kavels komt een drijvende collectieve ruimte met een kenniscentrum over duurzaamheid.

www.schoonschipamsterdam.org

In de Watervisie Amsterdam 2040 geeft het college zijn visie op het toekomstig gebruik van de oevers en het water in de stad. Direct belanghebbenden zijn de eigenaren van de ongeveer 2500 woonboten die de hoofdstad telt. Zij kunnen lezen dat de gemeente zwaar tilt aan de zichtbarrières die woonboten soms opwerpen tussen land en water. Eigenlijk wil het bestuur tientallen woonboten verplaatsen, maar dan wel op vrijwillige basis.
Volgens een woordvoerster gaat het onder meer om woonboten die in de Amstel liggen tussen de Torontobrug en de Roozenoordbrug (Ringweg A10). De bewoners die bereid zijn te vertrekken, krijgen een alternatieve ligplaats aangeboden in de nieuwe en oude Houthaven.
In de visie is bovendien sprake van ‘verdunning’ van het aantal woonboten in de grachten in de binnenstad. Voor die woonboten worden onder meer in het water van de Singel nieuwe ligplaatsen aangelegd. Verkennende gesprekken met bewoners over eventuele verplaatsing van hun woonboot vinden vanaf eind dit jaar plaats.
Er komen ook uniforme welstandscriteria voor woonboten. Dat is volgens de nota helemaal nodig nu de Raad van State heeft geoordeeld dat woonboten als ‘bouwwerken’ dienen te worden beoordeeld.  Eind 2016 worden die criteria voor woonboten toegevoegd aan de welstandsnota ‘De schoonheid van Amsterdam 2013’. Tot nu toe hanteerden de stadsdelen nog zeer uiteenlopende welstandskaders. Voor alle woonboten gelden straks dezelfde ruimtelijke kwaliteitseisen.

Waterwonen populair

In de Watervisie wordt verder gesproken van het toevoegen van ‘nieuwe kleinschalige woonmilieus op het water’. In navolging van het succes van de waterkavels op het Steigereiland op IJburg wil de gemeente in het IJmeer en aan de IJ-oevers ruimte vrij maken voor meer kleinschalige woonwijken op het water. Een goed voorbeeld van zo’n drijvende wijk is het ecodorp Schoonschip dat volgend jaar in het Johan van Hasseltkanaal in Noord wordt aangelegd (zie kader).
Ook komen er bij de ontwikkeling van de Houthavens tientallen nieuwe ligplaatsen beschikbaar en zijn er plannen voor nieuwe plekken voor woonboten in Oost bij het Cruquiusterrein en in Noord naast de bestaande woonschepenhaven in Zijkanaal I. Hiermee wordt overigens slechts plek gecreëerd voor de te verplaatsen woonboten uit de grachten en de Amstel. In de Watervisie wordt duidelijk aangegeven dat Amsterdam aan zijn maximum zit wat betreft het aantal woonboten en dat uitbreiding ‘niet wenselijk is’.

Janna van Veen
Trefwoord