In de Metropoolregio Amsterdam (MRA) zijn er de afgelopen vier jaar per saldo zo'n 55.000 woningen bijgekomen, waarvan 24.000 in Amsterdam. Dat blijkt uit een NUL20-analyse van CBS/Kadastercijfers. De MRA-gemeenten liggen daarmee goed op koers om de bouwdoelstelling van 15.000 woningen per jaar in de periode 2018-2025 te halen.
In de Metropoolregio-gemeenten werden in 2021 in totaal 12.085 nieuwbouwwoningen opgeleverd, waarvan 4.675 in Amsterdam. Dit is exclusief woningen die via transformatie ontstaan. Ook in Almere werden veel woningen opgeleverd (1.446) en de bouwproductie in de gemeente Beemster - sinds 1 januari onderdeel van Purmerend - mag er ook zijn: de woningvoorraad door nieuwbouw groeide daar relatief het hardst: +6,7 procent (272 nieuwbouwwoningen). Ook in Diemen (605 woningen) en Blaricum (159 woningen) was de nieuwbouwproductie relatief hoog. Veel verlichting op de woningmarkt zal dit niet geven. Er kwamen ook 20.000 inwoners bij in de MRA.
In het actieprogramma Woningproductie 2018-2025 hebben de partijen in de Metropoolregio Amsterdam zich voorgenomen jaarlijks gemiddeld 15.000 woningen te bouwen om de woningnood in de regio terug te dringen. Amsterdam wordt geacht daarvan de helft te realiseren.
Hoe staat het inmiddels met de verwezenlijking van die ambities? Simpel het aantal aangemelde nieuwbouwwoningen bij CBS optellen zou je zeggen. Maar zo simpel is het helaas niet. Zo wordt af en toe verschillende uitleg gegeven aan de definitie van nieuwbouw. Hebben de doelstellingen uit het Actieprogramma bijvoorbeeld betrekking op opgeleverde nieuwbouwwoningen óf de bouwstart van woningen? Amsterdam monitort namelijk - als enige MRA-gemeente - vooral de 'start bouw', bij het slaan van de eerste paal. Wij houden het op opgeleverde woningen, namelijk het enige wat je op MRA-niveau kunt turfen.
Maar dan ben je er nog niet. CBS telt namelijk alleen 'echte nieuwbouw' en niet de woningen die via transformatieprojecten - bijvoorbeeld ombouw van bedrijfsgebouwen - worden toegevoegd. En dat zijn er nogal wat: in 2018 en 2019 zijn bijvoorbeeld in de MRA 2.560 respectievelijk 2.040 woningen toegevoegd via transformatie, vooral in Amsterdam. Deze transformatiewoningen zitten bij CBS verstopt in 'overige toevoegingen'. In onderstaande tabel hebben we alle toegevoegde woningen opgeteld, en die onder 'saldo toename' weer verminderd met de woningen die zijn gesloopt, van functie zijn veranderd of tijdelijk geen woonfunctie hebben (bv voor renovatie). Eigenlijk is dat saldo - de werkelijke groei van de woningvoorraad - het enige wat belangrijk is voor woningzoekenden. Dat levert het volgende op:
Groei Woningvoorraad
| Metropoolregio Amsterdam | Waarvan in Amsterdam | |||
| Jaar | Toegevoegd | Saldo toename | Totaal toegevoegd | Saldo toename |
| 2018 | 18.742 | 15.968 | 10.340 | 8.775 |
| 2019 | 18.308 | 14.599 | 7.832 | 5.861 |
| 2020 | 12.036 | 9.632 | 3.855 | 2.638 |
| 2021 | 15.735 | 14.584 | 7.610 | 6.741 |
| Totaal | 64.821 | 54.783 | 29.637 | 24.015 |
| gem. per jaar | 16.205 | 13.696 | 7.409 | 6.004 |
Bron: CBS/bewerking NUL20. Dat de woningproductie in 2020 een flinke dip vertoonde, in afwijking van de landelijke trend, heeft een administratieve oorzaak. Vanwege ICT-problemen rapporteerde Amsterdam een flink deel van de opgeleverde woningen uit 2020 pas in 2021.
Op basis van deze cijfers kan redelijk veilig worden geconcludeerd dat de MRA-gemeenten gezamenlijk de doelstelling van 15.000 nieuwe woningen per jaar halen, terwijl Amsterdam zijn aandeel niet volledig realiseert. Dat is overigens ook niet het geval als we de Amsterdamse 'start bouw' monitoring volgen. Dat levert over de periode 2018-2021 het toch respectabele aantal van gemiddeld 7.277 nieuwe woningen per jaar op.
In het onderstaande staafdiagram is de individuele bouwproductie van elk van de 31 gemeenten opgenomen. Wat daarin opvalt is dat Almere, Lelystad en Haarlemmermeer al enkele jaren met een groeispurt bezig zijn. De productiegroei in Zaanstad is van recenter datum. Amsterdam zit al sinds 2015 meestal boven de 6.000 woningen.