Voor de vierde maal wordt in een Amsterdamse buurt een grootscheepse energiebesparingsactie gehouden. Bij het project ‘Besparen met je Buren’ in de Van der Pekbuurt in Noord is een component toegevoegd: de klussende buurtbewoner die helpt met het bevestigen van tochtstrip of brievenbusborstel. Tweehonderd woningen zijn inmiddels door het klussenteam aangepakt.
| ‘Besparen met de Buren’ wordt financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Amsterdam, stadsdeel Noord en Ymere. Uit het budget van ruim drie ton zijn onder meer de energiebesparende attributen betaald die aan iedere bewoner zijn uitgedeeld. De klussers krijgen een kleine vergoeding voor hun inspanningen: per gekluste woning maximaal 15 euro. En ook de bewoners die hun huis openstellen voor de Koffiebijeenkomsten krijgen hiervoor een kleine vergoeding. Volgens Lalji is het een goede zaak dat de vrijwilligers een vergoeding krijgen. “Zij zetten hun talent in en daar mag best iets tegenover staan.” Het klussenteam bestaat volgens hem uit een goede afspiegeling van de buurtbewoners: “Mannen en vrouwen, allochtonen en autochtonen, en jong en oud zijn vertegenwoordigd.” |
“Veel renovaties van woningen worden door de crisis uitgesteld. Het is daarom belangrijk dat bewoners weten dat je ook met simpele ingrepen zelf je woning beter kunt isoleren en daarmee het energieverbruik verminderen. Als je wacht op grote investeringen van corporaties moet je een lange adem hebben.”
Aan het woord Eef Meijerman, directeur van het Amsterdams Steunpunt Wonen. Het ASW en Twinstone, specialist in groene en sociale duurzaamheid, zijn de drijvende krachten achter de nieuwste acties rond bewuster energiegebruik en energiebesparing. Twinstone deed eerder ervaring op met een soortgelijk project in Rotterdam.
Meijerman en Mirre Andringa (Twinstone) ontwikkelden en coördineren het project in de Van der Pekbuurt. Henk Lalji en Farzana Shams van het ASW en Martine van Weelden van Twinstone maken deel uit van het projectteam. Lalji was ook betrokken bij projecten elders in de stad. Het belangrijkste streven is dat er een gedragsverandering optreedt bij de bewoners. Lalji: “Uit een enquête van onderzoeksbureau O & S in Zuidoost is gebleken dat een grote groep mensen twee jaar na de actie Energie ZO nog steeds veel bewuster omgaat met hun energieverbruik dan daarvoor. Belangrijke drijfveer is dat ze dat ook terugzien op hun energienota.”
Bij de acties in andere buurten werden tijdens een soort tupperware party’s pakketten uitgedeeld met energiebesparende producten en gaven de deelnemers elkaar uitleg over het gebruik en nut daarvan. Bij de actie in de Van der Pekbuurt zijn nu ook klussers uit de buurt betrokken die energiebesparende voorzieningen installeren bij mensen die dat zelf niet kunnen betalen.
Een van de tien klussers is Gerry de Smet. Hij kreeg een opleiding van Ymere. De Smet: “Ik had vroeger een eigen klusbedrijf dus een tochtstrip aanbrengen kan ik wel. Maar je moet de bewoners ook goed kunnen uitleggen wat het nut en de noodzaak is van de voorzieningen.”
De Smet treedt ook op als ambassadeur. Zij worden ingezet tijdens de ‘Koffiebijeenkomsten’ met buurtbewoners die sinds oktober worden gehouden. Op die bijeenkomsten wordt steeds een ander besparingsthema besproken onder leiding van zo’n afgevaardigde.
Vooral de brievenbusborstel en de dorpel onder de voordeur zijn voorzieningen die veel aftrek vinden. De Smet: “Bij sommige voordeuren kijk je aan de onderkant zo naar buiten. Het scheelt enorm wanneer daar zo’n rubber strip zit die de boel afdicht. Dat geldt ook voor de brievenbus. Die blijft vaak openstaan wanneer er bijvoorbeeld een krant tussen zit. Met zo’n brievenbusborstel hou je de tocht tegen.”
Een bijkomend voordeel van dit project is de sociale interactie die plaatsvindt tussen buurtbewoners. De Smet: “Ik woon al jaren in deze buurt, maar kwam bijna nooit bij iemand over de vloer. Door het klussen leer je allerlei mensen kennen en dat is heel prettig. Je raakt op die manier met elkaar in gesprek en ik denk dat dat heel goed is voor de buurt.”
Ook op twee scholen in de buurt worden lessen gegeven over energiebesparing.
KlusBox en KlusWaaier
Handige bewoners kunnen natuurlijk ook zelf aan de slag. Twinstone leverde daarvoor de KlusBox en de KlusWaaier. Maar niet elke bewoner staat bij voorbaat open voor dergelijke goedbedoelde acties. Martine van Weelden van Twinstone: “We proberen zoveel mogelijk mensen te bereiken, maar sommige bewoners waren heel wantrouwend wanneer er iemand aan de deur kwam. Zij waren bang dat ze huurverhoging moesten betalen als ze aan de actie meededen. Maar gaandeweg en vooral omdat er positief in de buurt over gesproken werd, verdween dat wantrouwen en nu is eigenlijk iedereen enthousiast.”
In de door Twinstone ontworpen KlusWaaier staat per energiebesparende voorziening hoeveel het de bewoners kan opleveren: in totaal gemiddeld 120 euro per jaar. Van Weelden: “Dat hangt natuurlijk wel van een aantal factoren af. Je kunt bijvoorbeeld niet in iedere woning alle voorzieningen aanbrengen. Zo zijn er in deze buurt nog veel woningen met gaskachels; dus daar kun je niets met radiatorfolie. En de waterdruk op de bovenste verdiepingen is vaak te laag voor een energiebesparende douchekop. In die woningen moet je het verschil zien te halen uit andere aanpassingen.”
Inmiddels zijn in tweehonderd woningen aanpassingen aangebracht. Het streven is om nog honderd woningen onder handen te nemen. Niet omdat er niet meer animo is, maar dan is het geld op. Ongeveer 650 mensen hebben inmiddels een BespaarBox ontvangen. Uiteindelijk wordt het effect van de actie gemeten door netbeheerder Liander. IVAM (een adviesbureau op het gebied van duurzaamheid) beoordeelt vervolgens het rendement van de actie.