Socio-Economic Segregation in European Capital Cities

Arm en rijk wonen in Europese steden steeds verder uit elkaar, zo blijkt uit de vergelijkende studie 'Socio-Economic Segregation in European Capital Cities'. Deze ruimtelijke segregatie bedreigt volgens de onderzoekers de sociale stabiliteit en de concurrentiekracht van steden.
De studie vergelijkt de situatie van 2001 met die van 2011 in dertien Europese steden. Op basis van een omvangrijke dataverzameling en aan de hand van literatuur trekken de onderzoekers niet alleen conclusies maar doen ze ook voorspellingen. De hoofdconclusie is dat de sociale mix die veel Europese steden kenmerkte aan het verdampen is. De toenemende sociaaleconomische ongelijkheid wordt vooral veroorzaakt door liberalisering en globalisering. Het effect is dat inkomensgroepen steeds verder uit elkaar gaan wonen.
De voorspelling is dat zonder ingrepen hoofdsteden binnen een jaar of tien zijn 'uitgesorteerd' in afgebakende rijke en arme wijken. Huishoudens die het beter krijgen verhuizen zodra ze de kans krijgen naar betere wijken en bewoners met een laag inkomen kunnen zich niet meer veroorloven in die wijken te wonen.

Amsterdam laat overigens een afwijkend patroon zien. De segregatie in Amsterdam is vanaf 2008 juist weer aan het afvlakken. Volgens de onderzoeker, waaronder professor Sako Musterd van de UvA, komt dat omdat de huizencrisis Nederland en de hoofdstad relatief hard trof. Veel Amsterdammers durfden of konden daardoor niet verhuizen. Hierdoor nam het gemiddelde inkomen ook in zwakkere buurten toe. De gentrificatie van 19-eeuwse buurten zorgt bovendien in eerste instantie voor meer menging. Maar die demping is volgens Musterd c.s tijdelijk: op den duur groeit de ongelijkheid alleen maar.

Amsterdam is op de segregatieindex van Europese hoofdsteden een middenmotor. Madrid is het meest gesegregeerd, gevolgd door Milaan, Talinn en Londen. Stockholm is de snelste stijger. In Wenen ging de traditioneel sterke menging van rijk en arm teloor door de concentratie van lagere inkomensgroepen in sociale woningbouw en de toestroom van immigranten. In Athene is van ruimtelijke segregatie nauwelijks sprake hoewel de inkomensverschillen groot zijn. Interessante studie, maar wel met een stevige prijs: 170 dollar. Het goede nieuws: wie vooral in de hoofdlijnen is geïnteresseerd, kan volstaan met de hoofdstukken Inleiding en Conclusie. Deze hoofdstukken zijn gratis te downloaden.