Ruimte zat in de stad

Volgens onderzoek van architectenbureau KAW kunnen er honderdduizenden woningen worden toegevoegd aan de naoorlogse stadswijken. Het is dan ook niet nodig om te bouwen in het weiland. Het architectenbureau onderbouwt die claim met een gedetailleerde scan van stadswijken die tussen 1950 en 1980 zijn gebouwd. Daar staan zo'n 1,8 miljoen woningen waarvan 720.000 sociale huurwoningen.
KAW wijst er op dat de bevolking in die wijken enorm is gekrompen. "Vergeleken met de 70er jaren leven in een gemiddeld huishouden 40 procent minder personen. En dat terwijl de huizen en straten niet kleiner zijn geworden." De KAW-onderzoekers betogen dat die verdunning ook slecht uitpakt voor de huidige bewoners van die wijken: doordat er veel minder mensen wonen dan voorheen zijn voorzieningen niet meer levensvatbaar, worden scholen samengevoegd en is er steeds minder leven op straat. Dan is het logisch dat vereenzaming toeneemt, dat verduurzaming moeilijker gaat, dat het autogebruik toeneemt. Stadsuitbreidingen 'in het weiland' jaagt deze negatieve spiraal steeds verder aan, aldus KAW. "Daarom is het tijd voor een paradigmaswitch voor de omgang met woningnood."
KAW wil met het onderzoek 'Ruimte zat in de stad' aantonen dat alleen al in de naoorlogse buurten, en bijna uitsluitend met of in de nabijheid van het bezit van woningbouwcorporaties, veel woningen zijn toe te voegen. "Afhankelijk van de gekozen mix gaan wij ervan uit dat tussen de 482.000 en 708.000 nieuwe huishoudens extra in deze buurten kunnen wonen."

KAW gaat er bij deze rekensom gemakshalve maar even aan voorbij dat bestaande bewoners vaak niet zitten te springen om sloop, verdichting en hoogbouw in hun wijk. Sloop/nieuwbouw-plannen kunnen dan ook rekenen op flinke maatschappelijke tegenstand en stroperige procedures.
Volgens de Staat van de woningmarkt 2020 is er nu een tekort aan 331.000 woningen. Bouwende partijen pleiten er daarom voor om in weilanden rondom de steden te gaan bouwen. Volgens KAW is dat dus niet nodig, overigens in navolging van onder andere het Planbureau voor de Leefomgeving en andere deskundigen. Dat is het heersende gedachtengoed in de ruimtelijke ordening.
Nieuw is dat KAW een uitgebreide data-analyse uitvoerde in de naoorlogse stadswijken om deze claim te onderbouwen. KAW ziet kansen deze wijken te verdichten door woningen te splitsen, uit te bouwen en op te toppen, door gebruik van restruimtes, door grootschalige herstructurering en door wijkranden en ruimte voor de auto beter te benutten. De architecten pleiten er voor woningbouwcorporaties weer aan het roer te zetten en het vertrouwen te geven. "Zij kunnen een echte ontwikkelmotor zijn."