Experimentele Woningbouw in Nederland 1968-1980

In de wederopbouwperiode na WO II moest er snel, veel en goedkoop worden gebouwd. Hoewel sommige projecten inmiddels op de monumentenlijst staan, was het resultaat vaak voorspelbaar en saai. In reactie op al die uniforme middelhoogbouwflats, besloot de toenmalige minister van Volkshuisvesting dat er veel meer ruimte moest komen voor kwaliteit en onderscheidende nieuwbouw. In 1968 werd daartoe het programma Experimentele Woningbouw gelanceerd en architecten konden naar hartenlust ontwerpen maken naar het heersende optimistische tijdsbeeld van vernieuwing en idealen.
In het boek Experimentele Woningbouw in Nederland 1968-1980 wordt daar op teruggekeken. De huidige rijksbouwmeester Floris Alkema schreef het voorwoord. Hij stipt daarin aan dat Nederland inmiddels weer, net als in die wederopbouwperiode, de komende decennia weer voor een enorme woningbouwopgave staat. Ook nu is volgens Alkema, gezien alle veranderingen in de samenleving, de tijd rijp voor experimenten. Hij wijst er nog maar eens naar de toekomstverkenning Panorama Nederland die het college van Rijksadviseurs met het oog daarop heeft opgezet. Hieraan zijn ontwerpprijsvragen verbonden waarmee partijen als gemeenten en corporaties gestimuleerd worden om condities te scheppen voor ruimtelijke experimenten.

Alkema hoopt dat dit rijk geïllustreerde boek architecten, stedelijk ontwerpers en bestuurders ook zal inspireren. In het boek worden 64 bijzondere woningbouwprojecten getoond die vanaf 1968 tot stand kwamen. In het oog springende voorbeelden als de kubuswoningen in Rotterdam van Piet Blom, maar ook minder bekende bouwprojecten krijgen ruime aandacht in woord en beeld. Ook schreven de drie auteurs Marcel Barzilay, Ruben Ferwerda, Anita Blom – allen werkzaam bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed – een uitgebreide toelichting op de achtergrond en totstandkoming van de experimentele woningbouw. Een aanrader voor vakbroeders, lijkt ons zo.